Av. Gizem Konakçı yaptığı yazılı açıklama da : ÇAYKUR ÜRETİCİSİNİN PROMOSYONU NEREDE? Bu sıralar gündemde olan bir konuya değinmek istiyoruz, hepimizin duyduğu gördüğü kimilerinin ise dört gözle beklediği promosyonlar bankalar aracılığı ile vatandaşa ödendi peki çay üreticisinin almaya hak kazandığı promosyonlar nerede? Şöyle kısaca izah edelim yöremizin en önemli geçim kaynağı tartışmasız çay tarımıdır. Kimisi bir ton kimisi on ton kimisi otuz ton yani kısaca her bir haneye en az asgari ücretin ortalama üç dört katı oranında beklide daha fazla çay parası giriyor. Çoğu aile geçimini sadece çay parasına bağlı. Şuan ÇAYKUR’un 350 bin üreticisi var bu demektir ki yaklaşık bir milyon insan geçimini çaydan sağlıyor. Çay fiyatlarının adil olup olmadığı, kota uygulaması ve üreticinin yaşadığı sorunlar had safhada olup şimdilik bunlara değinmeyeceğiz. Biz bu yazımızda sizlere önemli ve göz ardı edilmiş bir detayı paylaşmak istiyoruz. Öncelikle nedir bu promosyon ? Terimsel olarak açıklamasını yapmamız gerekirse kurumların, çalışacakları bankayı tespit etmek üzere bir ihale açması, bu ihaleye katılan Bankalardan teklifler alması ve kurumuna ve/veya kurum personeline en çok bedeli veren banka ile bir maaş ödeme protokolü imzalaması şeklinde tezahür etmektedir. Hukuki olarak bakmamız gerekirse aslında hepimizin bir bağış, hediye olarak gördüğü promosyonlar aslında pekte masum ve karşılıksız sayılmaz. Zira kurumlar, personelinin maaşlarını, ya da çay paralarını toplu olarak, maaşların ve çay paralarının ödenmesinden belli bir süre evvel anlaştığı bir bankaya vadesiz olarak yatırmakta ve Bankalar da bu süre zarfında vadesiz bekleyen bu paradan vadeli mevduat faizi ödemediğinden kar elde etmesidir. Diğer bir husus ise elde edilecek gelir bakımından daha önemlisi bu protokol süresi içerisinde Bankalar kurum personeline çeşitli bankacılık ürünlerini (kredi kartı, konut kredisi, taşıt kredisi vb.) pazarlamakta ve bu ürünlerden elde edeceği gelir beklentisiyle o kurumla birtakım kazandırma hükümleri de içeren anlaşmaları yapmaktadırlar. Kurum ile Bankalar arasındaki bu ilişkiye bakıldığında, Bankaların promosyon verirken her halükarda gelir beklentisi içinde oldukları görülmektedir. Ve gelir elde etikleri de ortadadır. Peki, ÇAYKUR, çay üreticisin alın teri olan çay paralarını bankalar aracılığı ile öderken ne yapmaktadır. Yukarıda kısaca bahsettiğimiz usulü izlemektedir yani banka ile ÇAYKUR arasında ihale usulü ile sözleşme yapılmaktadır. Bu sözleşmeler ivazlı( karşılıklı ) sözleşmelerdir. Yani kurum da bankanın böyle bir gelir elde edeceğini bilmekte ve promosyonu bu çerçevede kabul etmektedir. Nitekim yapılan protokollerde çoğunlukla çay bedellerinin üreticiye yapılacak ödemelerden kaç gün evvel bankaya yatırılacağına ve bankanın üreticiye ürün pazarlayacağına ve kurumun da buna müsaade edeceğine dair hükümler yer almaktadır. Burada anlatmak istediğimiz husus bankaların promosyonun bağış olduğunu belirtse de aslında yapılan ödemeler bağış değildir. Paranızın kullanımının bedelidir. Peki, ÇAYKUR üreticisinin parasının kullanım bedeli nerededir? Bırakın promosyonu bankalar bununla da yetinmeyerek üreticiden banka kartı, hizmet adı altında hesaplarından para kesmektedir. İşte bizim bir türlü anlam veremediğimiz, bu güne kadar gündeme gelmişse de herhangi bir açıklama yapılmamıştır. ÇAYKUR ÜRETİCİSİNİN PROMOSYONU NEREDE? Bu noktada basit bir kıyaslama yapmak istiyoruz. Bankaların özel veya kamu personeline maaşlarını bankalarına almaları karşılığı ödedikleri promosyon miktarına baktığımızda genele ortalama maaş asgari ücret olduğunu ve karşılığında alınan promosyonu düşünün her birimizin ailesinde en az biri promosyon almıştır. Peki şimdi de çay üreticisi olarak kendinizi düşünün yıllık çay üretiminiz sonucu olarak ne kadar para evinize giriyor beş bin, on bin, yirmi bin belki de daha fazlası peki bu paranın promosyonu nerede? Kimin cebinde? ÇAYKUR’un bu hususta şeffaf olması elbette önemlidir. Bir devlet kurumundan beklenende bu olmalıdır. Eğer bu promosyonlar bankalara hibe ediliyorsa bu halk sormaz mı siz kimin parasını kime hibe ediyorsunuz? Biz üreticiler adına soruyoruz vatandaşın parası nerede? Bu güne kadar belki bilmediğimizde belki dile getirmeye çekinildiğinden, belki dile getirildiği halde bastırıldığından üretici parasının peşinde duramamıştır. Bu gün biz çiftçinin, üretenin emeğinin arkasında olmak için sorularımıza cevap arıyoruz..! Ve bu sorular mantıklı bir şekilde cevaplandırılmadıkça , hukuki zemine oturtulmadıkça da peşini bırakmayacağız.. Soracağız , Soruşturacağız..! Hukuksuzluğa izin vermeyeceğiz… Dedi ve ihtiyaç halinde tüm çay müstahsillerine Hukuki danışmanlık hizmeti vereceğini belirtti. HABER: REİSHABER