19.11.2020, 15:33

120 YIL ÖNCE DÜNYA NASILDI?

Bayram Ali Kavalcı

Bayram Ali Kavalcı

En hızlı ulaştırma, hatta haberleşme aracı olarak hâlâ at'ı kullanarak 19. yüzyıla başlayan İnsanlık, 20. yüzyıl eşiğinde artık tren, telgraf, telefonu geride bırakmış, uçağın, radyonun, elektriğin eşiğinde asrı kapatmıştı.

Dünyamızın ne derece değiştiğini hatırlamak için, geçmişe doğru herhangi bir zaman diliminin şartlarını tespit etmek yeterlidir. Yeni bir yılın, eşiğindeyiz. 120 yıl öncesine, 1900 yılına dönmeyi seçtim.

Bakınız babalarımızın babaları nasıl bir dünyada hangi şartlarla yaşamışlar: Radyo, TV, faks, uçak, tank ve benzerlerinin tamamen meçhul bulunduğu, bilinmediği bir dünya... Telefon, fotoğraf, tren vardı ve hayli yaygındı. Hatta elektrik ampulü ve röntgen keşfedilmişti. Sinema başlamıştı, tabiatiyle sessizdi. Otomobil denen acayip araç her ülkede merak konusu olarak seyrediliyordu. Telgraf 40 yılını doldurmuştu. Daktilo (yazı makinesi) kullanılıyordu. Modern cerrahi oluşmuştu.

Şehirler hava gazı ile aydınlanıyordu. Elektrikle aydınlanma ancak birkaç ABD ve Avrupa şehrine girmişti. Büyük Avrupa (Londra, Paris) ve Amerika şehirlerinde metro yapılmıştı. İstanbul'da bile 30 yıldan beri kısa bir metro hattı (Tünel) mevcuttu. Maden kömürü ve petrol başlıca enerji kaynakları idi. Hava gazı, kömürden elde ediliyordu. Petrol faktörünün gittikçe ağır bastığı görülüyordu. Ampulü bulan Amerikalı büyük kâşif Edison, sesi kaydetmeyi başarmıştı. Kovan çalan gramofon yapılmıştı. Yelkenli gemi tarihe karışmak üzereydi. Kömürle işleyen demir tekneler denizleri aşıyordu. Denizaltı vardı. Savaşta nasıl kullanılacağı daha denenmemişti. Osmanlı Devleti de İstanbul tersanelerinde yaptığı iki denizaltıyı suya indirmişti. Kaynak tarihçi: Yılmaz Öztuna (Allah rahmet eylesin. Nur içinde yatsın.)

Yazarın Önceki Makalesi
Yasin Paşalı
Yasin Paşalı
Sorun üstüne sorun, ister ona sorun ister buna sorun
30 Eylül 2013
Şener Mengene
Şener Mengene
ATEŞLE OYUN
30 Kasım 2020
Yorumlar (0)
11
parçalı bulutlu
Günün Anketi Tümü
Çay 'Şekerli' mi, 'Şekersiz' mi İçilmeli?
Çay 'Şekerli' mi, 'Şekersiz' mi İçilmeli?
Namaz Vakti 13 Nisan 2021
İmsak 04:04
Güneş 05:35
Öğle 12:24
İkindi 16:05
Akşam 19:02
Yatsı 20:27
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Beşiktaş 32 70
2. Fenerbahçe 33 66
3. Galatasaray 32 62
4. Trabzonspor 33 58
5. Alanyaspor 33 52
6. Gaziantep FK 32 50
7. Hatayspor 32 49
8. Karagümrük 33 49
9. Sivasspor 32 47
10. Göztepe 33 46
11. Antalyaspor 33 42
12. Konyaspor 32 40
13. Ankaragücü 32 36
14. Rizespor 32 36
15. Kasımpaşa 33 36
16. Malatyaspor 32 34
17. Başakşehir 32 33
18. Kayserispor 32 33
19. Gençlerbirliği 32 31
20. Erzurumspor 33 28
21. Denizlispor 32 26
Takımlar O P
1. Giresunspor 29 60
2. Samsunspor 29 57
3. Adana Demirspor 29 55
4. Altay 29 53
5. Altınordu 29 52
6. İstanbulspor 29 51
7. Ankara Keçiörengücü 29 49
8. Tuzlaspor 30 44
9. Ümraniye 29 41
10. Bursaspor 29 40
11. Bandırmaspor 29 39
12. Boluspor 29 35
13. Balıkesirspor 29 32
14. Adanaspor 29 31
15. Menemenspor 29 30
16. Akhisar Bld.Spor 29 25
17. Ankaraspor 29 22
18. Eskişehirspor 30 8
Takımlar O P
1. Man City 32 74
2. M. United 31 63
3. Leicester City 31 56
4. West Ham 31 55
5. Chelsea 31 54
6. Liverpool 31 52
7. Tottenham 31 49
8. Everton 30 48
9. Arsenal 31 45
10. Leeds United 31 45
11. Aston Villa 30 44
12. Wolverhampton 31 38
13. Crystal Palace 31 38
14. Southampton 31 36
15. Brighton 31 33
16. Burnley 31 33
17. Newcastle 31 32
18. Fulham 32 26
19. West Bromwich 31 24
20. Sheffield United 31 14
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 30 67
2. Real Madrid 30 66
3. Barcelona 30 65
4. Sevilla 30 61
5. Real Sociedad 30 47
6. Real Betis 30 47
7. Villarreal 30 46
8. Granada 30 39
9. Levante 30 38
10. Celta de Vigo 30 37
11. Athletic Bilbao 30 37
12. Cádiz 30 35
13. Valencia 30 34
14. Osasuna 30 34
15. Getafe 30 30
16. Huesca 30 27
17. Real Valladolid 30 27
18. Elche 30 26
19. Deportivo Alaves 30 24
20. Eibar 30 23

Gelişmelerden Haberdar Olun

@